Waarom er geen echt universele opstartbare USB-flashdrive bestaat
Begrijpen waarom een echt universeel opstartbare USB-flashdrive niet kan bestaan, zelfs al zoeken miljoenen mensen ernaar.
Mensen zoeken naar een universeel opstartbare USB-flashdrive omdat het idee zo simpel klinkt: één USB-stick die je in elke computer steekt en alles start vanzelf. Windows, Mac, Linux, oude laptops, nieuwe desktops — één drive om ze allemaal op te starten. Als miljoenen mensen ernaar zoeken, moet het toch bestaan, toch?
Maar de werkelijkheid lijkt meer op een bouwmarkt binnenlopen en vragen om één enkele sleutel die elk huis ter wereld kan openen. Niet omdat het idee dom is, maar omdat elk huis anders gebouwd is. Sommige hebben oude metalen sloten, sommige slimme sloten met toetsenbord, sommige schuiven, sommige klikken, sommige draaien en sommige zijn ontworpen om nooit open te gaan zonder toestemming van de eigenaar. Het probleem is niet de sleutel. Het probleem zijn de deuren.
Een universeel opstartbare USB-stick loopt precies tegen hetzelfde probleem aan.
Mensen zien een USB-stick als een soort magische aan-/uitknop — steek hem in elk apparaat en de computer zou ervan moeten opstarten. Maar computers delen geen enkel uniform ontwerp. Ze lijken eerder op verschillende soorten voertuigen. Een Ford pickup, een Tesla, een Harley-Davidson en een jetski hebben allemaal een motor, maar je kunt ze niet met dezelfde sleutel starten. Je zou ook niet verwachten dat dezelfde motor in al deze voertuigen past.
De meeste Windows-pc’s en Linux-pc’s zijn als gewone auto’s en vrachtwagens. Ze gebruiken vergelijkbare “ontstekingssystemen”, waardoor een goed gemaakte live-USB — zoals een Linux-live stick of een Ventoy multi-ISO stick — bijna universeel lijkt. Het werkt op de meeste computers die je in het dagelijks leven tegenkomt. Deze tools zijn als een slimme monteur die bijna elk normaal voertuig kan starten.
Maar in de Apple-wereld verandert alles. Moderne Apple Silicon Macs zijn helemaal geen auto’s — ze lijken meer op elektrische treinen die op hun eigen spoor rijden. Hun opstartproces is niet beter of slechter; het is gewoon exclusief voor Apple ontworpen. Proberen er één te starten met een “universele opstartbare USB-stick” is alsof je een Tesla probeert te starten met de sleutel van een pickup uit 1998. Geen van beide is kapot. Ze spreken gewoon verschillende talen.
Daarna zijn er Chromebooks, tablets, smart-tv’s, telefoons en spelconsoles. Dit zijn geen auto’s — het zijn boten, drones, sneeuwscooters en grasmaaiers. Van één USB-stick verwachten dat hij ze allemaal kan opstarten is alsof je verwacht dat dezelfde brandstof alles aandrijft, van een kettingzaag tot een cruiseschip. Hun motoren en ontstekingssystemen verschillen te veel, en veel apparaten zijn bewust vergrendeld voor veiligheid of beveiliging.
Dit is de reden waarom de mythische universeel opstartbare USB-flashdrive niet bestaat. Niet omdat experts het niet geprobeerd hebben, en niet omdat het idee onmogelijk is, maar omdat de apparaten die we proberen op te starten nooit bedoeld waren om een gemeenschappelijk systeem te delen. Elk “voertuig” heeft zijn eigen sleutel, zijn eigen motor en zijn eigen regels om te starten.
We kunnen echter dichtbij komen. Ventoy, Linux-live USB’s en multiboot-tools werken op het overgrote deel van traditionele pc’s. Voor de meeste praktijksituaties is dat meer dan genoeg. Ze zijn als een loper die werkt voor de meeste huizen in één buurt — ook al opent hij niet elke deur op aarde.
De kern: een echt universeel opstartbare USB-flashdrive kan nooit bestaan, omdat “alles” nooit bedoeld was om op dezelfde manier te starten. Verschillende apparaten gebruiken verschillende sloten, verschillende sleutels en verschillende regels. Geen enkele USB-stick kan elke deur openen die ooit gemaakt is.
Compatibiliteitsoverzicht
| Type apparaat | Kan een “Universele USB” het opstarten? | Toelichting |
|---|---|---|
| Windows-pc’s (x86) | Ja | Ondersteunt volledig opstarten via USB |
| Linux-pc’s (x86) | Ja | Zelfde architectuur als Windows-pc’s |
| Intel-gebaseerde Macs | Soms | Werkt meestal, maar soms zijn extra stappen nodig |
| Apple Silicon Macs (M1/M2/M3/M4) | Nee | Volledig verschillend en vergrendeld opstartsysteem |
| Chromebooks | Zelden | Alleen in speciale “ontwikkelaarsmodus” |
| iPhones / iPads / Android-apparaten | Nee | Geen BIOS/UEFI; totaal andere architectuur |
| Smart-tv’s, routers, streamingboxen | Nee | Niet ontworpen om via USB op te starten |
Het originele artikel “Why There Is No Universal Bootable USB Flash Drive” werd voor het eerst gepubliceerd op de Engelstalige versie van www.getusb.info.